Hoofdstuk 01: Triestig
Sam sluit de voordeur achter zich. Eindelijk thuis! Aan de grauwe buitenlucht te zien is dat ook geen moment te vroeg. Eén van de laatste flinke lentebuien dient zich duidelijk aan. Daar is ze toch maar mooi aan ontsnapt!
Het is het enige nadeel van een huisje aan het strand. Als het op het weer aankomt, weet je bijna nooit waar je aan toe bent. Het kan echt ineens omslaan. Natuurlijk heeft Sam een app voor de weersvoorspelling op haar telefoon, maar wie gebruikt zoiets nou?
Sam hangt haar jas aan de kapstok en schopt haar schoenen uit. Dan tilt ze de zware tas met boodschappen op en stapt ze de keuken binnen. Echt te klagen heeft ze hier natuurlijk niet. Het strandhuisje van haar ouders is groot genoeg. Drie slaapkamers en een bad. Het schuurtje is ook ooit omgebouwd tot een vierde slaapkamer, maar die wordt al lang niet meer gebruikt.
Terwijl Sam de boodschappen uitstalt op de keukentafel, valt haar blik even op een foto van haar ouders. In hoeverre je het nog ouders kunt noemen, tenminste. Zullen ze deze verjaardag ook weer afdoen met een kort belletje of videogesprek? Ongetwijfeld.
Het merendeel van de boodschappen verdwijnt uiteindelijk in de keukenkastjes en de versproducten in de koelkast. Sam zet ook de fles rode wijn koud. Ondanks dat ze pas zeventien is, weet ze dankzij haar zus al meer van wijn dan de gemiddelde volwassene. Zelf heeft ze niks met alcohol, maar ieder zijn hobby natuurlijk.
Een minuut of tien later staat Sam te koken. Ze weet precies welke verjaardagsmaaltijd haar zus van haar verwacht. Vegetarische pasta. Ieder jaar opnieuw. Hoewel Sam het zelf ook lekker vindt, vermoedt ze dat haar zus er vooral om vraagt vanwege de traditie. De smaak is dan maar bijzaak.
Terwijl Sam de groenten snijdt, houdt ze de tijd strak in de gaten. Maya is altijd stipt om kwart over vijf thuis van haar werk. Juist vandaag vindt Sam belangrijk dat alles klaarstaat wanneer ze binnenkomt. Dat zal Maya leuk vinden, maar dat betekent ook dat al het verjaardagsgedoe des te sneller afgerond kan zijn.
Sam heeft daar nu eenmaal niet meer zoveel mee. Het vertrek van haar ouders heeft haar niet alleen vroeg volwassen gemaakt, maar ook behoorlijk cynisch. Natuurlijk heeft ze niks te klagen over hoe Maya voor haar gezorgd heeft, maar afgezien van haar zus heeft Sam niet zoveel behoefte meer aan mensen om haar heen.
Bovendien heeft ze nog genoeg werk te verzetten. Haar eindexamens mogen er dan eindelijk opzitten – als er tenminste geen herkansingen nodig zijn – maar op het conservatorium kom je nu eenmaal niet zomaar binnen. Sam zal door verschillende auditierondes moeten raken en ze is bereid om daar ver voor te gaan. Ze heeft een plan en dat zal slagen. Er is geen andere optie.
Vandaag slaagt er in ieder geval al één plan voor Sam. Precies om kwart over vijf staat het eten op tafel. De rode wijn is perfect op temperatuur, zo vermoedt ze althans. Mooie, verse bloemen op tafel en een cadeautje voor de jarige. Haar plicht is voor dit jaar weer volbracht.
Helaas komt Maya uitgerekend vandaag veel te laat thuis. Ruim een uur later dan waar Sam op heeft gerekend. Ongeveer halverwege kreeg ze nog een vluchtig geschreven berichtje van Maya, maar dat maakt de situatie niet fijner. Sam is niet de meest flexibele tiener op deze planeet.
“Ach, lieverd, wat heb je toch allemaal voor moeite gedaan! Dat had helemaal niet gehoeven!”, roept Maya blij, zodra ze eenmaal thuis is.
“Je kunt niet echt zeggen dat je verrast bent, natuurlijk”, mompelt Sam.
Ze zet haar koffie op tafel en loopt met een verse lading tegenzin naar Maya voor de verplichte verjaardagsknuffel. Lichamelijk contact, nog zoiets waar Sam geen fan van is. Maar vandaag moet het. Ze houdt wel degelijk van haar zus en hier wordt die nou eenmaal blij van.
“Daar gaat het ook niet om. Ik word gewoon heel erg blij van jou”, zegt Maya.
Ze steekt haar armen al uit en Sam ondergaat de jaarlijkse marteling. Maya is juist dol op knuffelen. Misschien heeft ze daarom die rare vriend. Sam is allang blij dat dit soort tradities in ieder geval echt iets tussen haar en haar zus blijven. Geen rare vriend vandaag. Godzijdank.
“Iemand moet het doen”, zucht Sam op het moment dat Maya haar weer loslaat.
“Hé, een beetje positief jij. Je hebt nog een hele week om die auditie voor te bereiden. En ik heb je al vaker gezegd dat alles prima klinkt.”
“Jij zou nog geen piano kunnen spelen, als de toetsen onderdeel waren van een zelfbedieningssysteem voor wijn. Ik wacht toch maar even op wat de professionals zeggen”, bromt Sam.
Maya is dat wel van haar gewend. Het is gewoon de onzekerheid van Sam die zich op een brutale manier manifesteert. Ze begrijpt het. Sam heeft genoeg meegemaakt. Daarnaast ziet ze in haar baan in de jeugdzorg genoeg andere voorbeelden die van Sam een voorbeeldig meisje maken.
“Courgette?”, vraagt ze.
“Ja, ik dacht dat ik dit jaar in ieder geval iets nieuws moest uitproberen. Het was dit of je wijn.”
“Goede keuze”, lacht Maya.
Niet veel later zitten de zussen aan tafel. Sam heeft de pasta opnieuw moeten opwarmen, maar daar is wat de smaak betreft gelukkig niets van te merken. Maya was ook al blij met de oorbellen die Sam voor haar had uitgezocht. Het lijkt erop dat Sam alle punten op het verjaardagslijstje weer mag afstrepen. Missie geslaagd.
“Ben je nou echt papierwerk aan het doen in je vrije tijd? Op je verjaardag?”, zucht Sam.
Het gaat even niet anders”, knikt Maya, terwijl ze een slok van haar wijn neemt. “We hadden een noodgeval vandaag. Echt triest.”
“Dat is het bij jullie altijd. De jeugdzorg komt meestal niet langs om goed nieuws te brengen.”
“Nou, zo kan ‘ie wel weer. Ik heb je al vaak genoeg verteld over wat ik allemaal tegenkom. Niks en niemand is perfect, maar het is toch maar goed dat we er zijn. Zeker vandaag.”
Sam rolt even met haar ogen. Haar zus heeft nog altijd de illusie dat ze de wereld kan redden.
“Oké, prima, vertel dan maar. Het is jouw verjaardag..”, zegt Sam, als de veelbetekenende stilte haar eindelijk te lang door.
“Lief dat je vraagt”, glimlacht Maya plagerig terug.
Ze vertelt honderduit over een meisje dat ze vandaag bij haar moeder weg hebben moeten halen. Sam krijgt het allemaal maar vaag mee. Ze heeft geleerd om zichzelf af te sluiten voor dit soort horrorverhalen. Ondervoed, mishandeld, opgesloten. Ze heeft het allemaal al veel te vaak moeten aanhoren.
“Dus in de opvang is het echt een ramp met haar. Ze kan amper communiceren. Alleen maar schreeuwen als haar iets niet bevalt.”
“Dat lijkt mij een behoorlijk efficiënte manier van communiceren.”
Maya geeft Sam een afkeurende blik.
“Het arme kind weet niet beter.”
“Dat denk ik bij jou ook wel eens.”
“Sam.. als je weer aan je muziek wil gaan werken, dan hoef je het maar te zeggen.”
“Ik heb al een paar films klaargezet voor straks. Mijn avond is vrij. Tradities.”
“Ja, lieverd, maar ik ben hier nog wel een uurtje mee bezig. Leef je uit. Dan hoef je niet op mij te wachten. Dat heb je vandaag al genoeg gedaan.”
Daar is Sam het nog wel mee eens. Ze geeft toe en trekt zich terug op haar slaapkamer, waar ze aan de slag gaat met haar elektrische gitaar. Hoe meer instrumenten ze kan bespelen, hoe groter de kans op toelating is. Dat is de strategie. Kansen spreiden.
Al snel staat Maya in haar slaapkamer met een vervelend bericht. Ze is gebeld door de opvang, omdat dat meisje van vandaag blijkbaar onhandelbaar is. Sam moet een paar zwarte grapjes wegslikken, maar accepteert dat Maya even terug naar haar werk wil om te helpen. Ze heeft altijd al een veel te groot hart gehad.
Na een kleine anderhalf uur geoefend te hebben, zet Sam de gitaar weg. Ze trekt haar pyjama aan en maakt de woonkamer klaar voor de filmavond. Nog zo’n verjaardagstraditie. Romantische snikfilms. Wat moet, dat moet..
Uiteindelijk valt Sam op de bank in slaap. Het wachten duurt zo lang, dat ze zich maar onder een dekentje heeft genesteld. Daar kan de cafeïne natuurlijk niet tegenop.
“Lieverd, wordt eens wakker”, zegt Maya, als het al bijna middernacht is. “Ik ben weer thuis.”
“Sorry”, kreunt Sam, terwijl ze de slaap uit haar ogen wrijft. “Ik wilde echt wakker blijven.”
Maya zit op de grond voor de bank en maakt een geruststellend gebaar. Ze weet heus wel hoe enorm Sam vandaag haar best heeft gedaan. Dat doet ze elke dag. Er is geen reden nodig om uit te leggen waarom ze in slaap is gevallen.
Sam gaat rechtop zitten en ze voelt dat er iets niet klopt. Het is net alsof ze in de gaten wordt gehouden. Die blik van Maya kent ze ook. Zo kijkt ze altijd als ze de woorden aan het zoeken is om een moeilijke boodschap over te brengen. Nerveus achter haar oor krabben, onnodige stiltes laten vallen, wegkijken.
Ook al weet ze niet goed waarom, maar Sam voelt aan dat ze zich om moet draaien. Als ze richting de keuken kijkt, ziet ze meteen dat ze gelijk heeft. Maya heeft het meisje mee naar huis genomen!
Sam ziet haar in de keuken staan, in de hoek die het meest ver van haarzelf is. De ogen van het meisje verraden dat zij het ook een enge situatie vindt. Het is maar een bizar gezicht, vindt Sam. Ze is twaalf en zeult een enorme teddybeer met zich mee. En is dat.. een speen?!
Geschrokken draait Sam zich terug naar Maya. Haar eigen blik moet ook héél duidelijk te lezen zijn. Iets sarcastisch, over ‘je werk mee naar huis nemen’ waarschijnlijk.
“Sorry, lieverd, het ging echt niet anders. Ze liet me niet vertrekken zonder haar.”
